48ste Editie Photo31

Deze zomer presenteert Huis Marseille een bijzondere collectie avant-gardistische en surrealistische foto’s uit de jaren twintig van de vorige eeuw. De collectie dankt haar ontstaan aan het Belgische kunsttijdschrift Variétés, dat maar twee jaargangen heeft gekend voor het failliet ging. Variétés was een belangrijk internationaal podium voor een jonge generatie fotografen en hun nieuwe, avontuurlijke beeldtaal. Het tijdschrift publiceerde vele indrukwekkende foto’s, fotogrammen en fotomontages van toonaangevende fotografen als Man Ray, Germaine Krull, Berenice Abbott, László Moholy-Nagy, Florence Henri en Eli Lotar. Reden genoeg om deze bijzondere ontwikkeling in de fotografie uit te lichten tijdens alweer de 48ste editie van Photo31. Interviewer Marc Prüst zit een uur lang aan tafel met curator Anneke van Veen. Beide zullen ook aanwezig zijn in de live chat voor vragen uit het publiek.

De jaren twintig betekenden een omslagpunt in de kunsten, zo ook in de fotografie. De Eerste Wereldoorlog had afgerekend met de laatste restjes negentiende eeuw. Er ontstond een nieuwe fotografische taal met uitgesproken camerastandpunten, ferme diagonalen en extreme close-ups. Experimenten in de donkere kamer en fotogrammen vergrootten het vocabulaire van de fotograaf. Machines en levenloze voorwerpen lijken door het oog van fotografen soms bezield door vreemde krachten. De invloed van beeldredacteur E.L.T. Mesens op Variétés is onmiskenbaar. Vanaf de eerste nummers nam hij werk van Man Ray op. Hij wijdde ook een fotokatern aan de Franse fotograaf Eugène Atget, die in wie de surrealisten hun voorloper herkenden.
Vanaf september 1928 publiceerde Variétés regelmatig werk van Germaine Krull, Eli Lotar en André Kertész, alle drie immigrant in Parijs en verbonden aan het spraakmakende geïllustreerde weekblad VU. Opdrachten voor tijdschriften en reclamefoto’s boden deze generatie een heel nieuw werkveld waarin ook vrouwen voor het eerst goed vertegenwoordigd waren. Germaine Krull is met 125 foto’s in totaal het best gerepresenteerd in Variétés en in de tentoonstelling. Ze werd beroemd met haar foto’s van moderne staalconstructies als de Eiffeltoren en haveninstallaties. Ook de wederzijdse beïnvloeding van film en fotografie in die jaren is onmiskenbaar. Voor de makers van Variétés waren film en fotografie gelijkwaardig aan elkaar, en aan de andere beeldende kunsten. Het oog van de camera opende nieuwe werelden.

De ontwikkelingen in de taal van de fotografie en de film worden op een prachtige manier weerspiegeld in de zalen van Keizersgracht 399, waar een grote selectie fotowerk uit de 24 afleveringen van het tijdschrift Variétés wordt getoond. De tentoonstelling ‘Variétés. Fotografie en avant-garde’ , die tot stand is gekomen in samenwerking met het AMSAB-Instituut voor Sociale Geschiedenis, is te zien van 26 juni tot en met 22 oktober 2023

www.huismarseille.nl