Hoe harder het licht, des te zachter de herinnering

Xiaoxiao Xu was de eerste kunstenaar die werd tentoongesteld na de opening van deze galerie een paar jaar geleden. Ik weet nog goed dat ik vanaf de eerste shows, toen de galerie nog Multiplemade heette, verrast werd door de frisse kijk op de kunst en de keuzes van de jonge galeriehoudster. Nu is Xiaoxiao terug met een solo-expositie in deze fijne ruimte aan de Prinsengracht. In de tussentijd heeft ze succesvol geëxposeerd in verschillende Europese landen en in Nederland onder meer in het Fotomuseum Den Haag, op het FotoFestival Naarden en in Museum Hilversum.

De fotografe put vaak inspiratie uit haar Chinese roots en visualiseert met gevoel en vanuit verschillende invalshoeken scenes uit het moederland. Zo neemt de serie ‘View’ de kijker mee in Xiaoxiao’s perspectief op landschappen. De ervaring van de tentoonstelling is als een contemplatieve reis langs indrukwekkende rotsen, bergtoppen die zich sierlijk aftekenen in de verte en de leegte, met hier en daar een boom en een enkel, kronkelend paadje. Ik werd getroffen door een zekere nostalgie die deze beelden uitstralen en vroeg me af of de kunstenares dit zo bedoeld heeft. Is zij tijdens deze reis naar China op zoek gegaan naar herinneringen, specifieke plekken, landschappen en het licht dat ze kende? Of heeft ze zich laten verrassen door wat ze aantrof, zoals een documentair fotograaf te werk zou kunnen gaan? Xiaoxiao geeft aan dat haar werk zich inderdaad bevindt op het snijvlak van documentair en autonoom: ‘Tijdens mijn reis langs de (Chinese) Muur heb ik me niet bewust laten leiden door mijn herinneringen. Omdat ik in Zuidoost China ben opgegroeid, dichtbij het water, was het desolate landschap van Noord-China mij vreemd. Juist daarom vond ik het spannend, verfrissend en inspirerend om dit nieuwe soort ‘View’ te ervaren. Maar inderdaad roept China bij mij een scala aan gemengde gevoelens op van melancholie en heimwee tot vervreemding en verwondering. Ik wilde alles opnieuw aanraken, proeven en zien. Dus misschien was ik, onbewust, toch op zoek naar die warme herinneringen.’

Hoe langer ik naar de schijnbaar overzichtelijke beelden keek, des te meer ik ontdekte. Zo kan in haar werk het desolate gevoel doorbroken worden door een subtiele aanwezigheid van leven en hoop in de vorm van een wit paard of een kale boom die toch in bloei blijkt te staan. De blik van de kijker wordt gestuurd door de minutieus bepaalde compositie en de fotografe lijkt daarmee heel bewust richting te geven aan de gebeurtenis in haar beelden. Op de vraag of dit ook haar intentie was antwoorde ze: ‘Mijn blik wordt vooral beïnvloed door het gevoel dat een landschap bij mij oproept. In dit geval resoneert het beeld met mijn innerlijke wereld: een empathisch gevoel voor die specifieke plek rondom de Muur, rijk aan lange geschiedenis en het harde leven van de mensen aldaar. Ik verwonder me ook over de schoonheid van de natuur. Zodra ik een verbinding ervaar met de scène die ik wil vastleggen, werk ik net zo lang aan de compositie totdat deze volledig overeenkomt met mijn gevoelens. Ik heb altijd gedacht dat deze beelden al in mij bestaan en met mijn camera kan ik ze nauwkeurig tot uitbeelding brengen. Het klinkt misschien wat abstract, maar het is een heel intuïtief proces’.

Mede door het bijzondere licht en de voelbare textuur zijn deze beelden niet alleen visueel aantrekkelijk, maar ook intrigerend. Ik bleef me afvragen of wat ik zag als hard of juist als zacht bedoeld was. Zouden deze bijna tegengestelde waarnemingen ook een betekenis hebben in relatie tot de herinneringen aan haar moederland? Ook het antwoord op deze vraag kon Xiaoxiao treffend toelichten: ‘Het licht in het noorden van China kan ongefilterd en fel zijn. Dat verklaart wellicht het harde gevoel dat je ervaart. Het is echter altijd mijn intentie om ‘zachte’ beelden te creëren, zowel in licht- en kleurgebruik als in hun betekenis, als een balsem tegen de hardheid van de wereld.’

Met haar prachtige boek onder de arm verliet ik Madé van Krimpen. Op aanraden van de galeriehoudster ben ik ook nog bij de buren naar binnen gegaan om een blik te werpen op andere foto’s van Xiaoxiao Xu. Op de lichte verdieping van Frozen Fountain hangen bijzondere portretten uit haar reizen naar China, als kleurrijke en welkome aanvulling op de landschappen uit ‘View’.
Ga dit weekend langs bij Galerie Madé van Krimpen, om deze fijne, intieme expositie nog te kunnen bewonderen!

(Interieurfoto’s galerie: Ioana Cobzaru – portret: Wu Men)